Η ΔΡΥΪΝΟΥΠΟΛΗ ΥΠΟ ΤΟΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΟ ΖΥΓΟ

Δροπολίτισσα του 1900 Από τα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας αλλά και αργότερα  πολοί Δροπολίτες μετανάστευσαν στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε πόλεις της Δύσης (Γαλλία και Αγγλία) με σκοπό το ευ ζην. Όσοι όμως  έμειναν πίσω έζησαν την κτηνωδία των αγάδων στους οποίους περιήλθε όλη ηπεριοχή μας. Η έδρα των αγάδων ήταν το Αργυρόκαστρο, στο οποίο έκτισαν μεγάλες κατοικίες με μεγάλη αρχιτεκτονική σημασία. Τότε πολλά χωριά της Δρόπολης  έγιναν δική τους  ιδιοκτησία και οι κάτοικοι τους,ήταν απλός εργάτες στη γη των αγάδων.Τα χωριά τα οποία ήταν υπό την κατοχή τους  λεγόταν «ιμπλιάκια» ενώ εκείνα που δεν ήταν λεγόταν «ελεύθερα». «Ιμπλιάκια» ήταν τα εξής: η Κολοριτσή, η Δερβητσάνη, η Καλογοραντζή, η Βάνιστα, το  Χάσκοβο, οι Τεριαχάτες, η Γορίτσα, η Γράψη, οι Γεωργουτσάτες, οι Ζερβάτες, οι Βουλιαράτες, το Βοδίνο, το Κρά ή Κουρά, η Πέπελη, το Σελιό, η Κακογοραντζή (Κρυονέρι), η Λοβίνα, η Σωτήρα, ο Λόγγος, η Κατούνα, ο Άγιος Νικόλαος, η Κακαβιά, το Ζάβροχο, το Μαυρόπουλο, η Γλύνα το Αργυροχώρι, οι Ραντάτες, η κάτω Επισκοπή, το Άνω Λάμποβο [1], και η Σούχα. Ελεύθερα χωριά ήταν: η Δούβιανη, η Φράστανη, η Λιούγκαρη, η Βόδρυστα, η Άνω Επισκοπή, η Βραχογοραντζή και τα μουσουλμανικά τότε χωριά: Λιμπόχοβο, Νεπράβιστα, Χρυσόδουλη και Λαζαράταις.  Τα Σωφράτικα υπήρξαν «εθνικό»[2]χωριό.        Οι απαιτήσεις των αγάδων ήταν υπερβολικές, αφού οι χωρικοί μετά βίας έβγαζαν τα  «προς το ζην». Από τη σοδειά που έπαιρναν έπρεπε να δώσουν το μεγαλύτερο ποσοστό σ’ αυτούς και συνάμα να είναι και καλοί εργάτες. Με όλες τις  κακουχίες και τα δεινά ο υπόδουλος κόσμος δεν έχασε ποτέ το χιούμορ του και τον πόθο του για ελευθερία. Οι Δροπολίτισσες και ειδικά οι Δερβητσιώτισσες οι οποίες  υπήρξαν γεναίες γυναίκες, σατίριζαν τους αγάδες ακόμα και στο θάνατό τους. Επειδή η περιοχή μας  φημίζεται για τα πολυφωνικά τραγούδια και τα μοιρολόγια, οι αγάδες καλούσαν τις Δροπολίτισσες να μοιρολογούν τους νεκρούς τους. Όμως αυτοί δεν καταλάβαιναν την ελληνική γλώσσα και  τότε  οι γυναίκες με κατάρες και άσχημα λόγια, «έβγαζαν» τον πόνο και την κούραση που τους προκαλούσαν οι σκληρές αγροτικές δουλειές. Κρύβοντας στο μαντήλι κρεμμύδια «έκλαιγαν» και έλεγαν το γνωστό στίχο που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα:  «Όσα δέντρα έχει ο κάμπος τόσοι αγάδες να’ πομείνουν».   Έτσι λοιπόν φθάνουμε στα τέλη του 19 αιώνα όπου με σκληρό αγώνα οι Δροπολίτες της διασποράς, σε διάστημα 50 ετών από το 1840-1890 εξαγόραστηκαν  με  χρύσο (λίρες) τα χωριά της Δρόπολης, εκτός λιβαδιών και βουνών. Τα στοιχεία απ' τη σκοτεινή εκείνη περίοδο είναι ελάχιστα αφού οι περισσότεροι κάτοικοι της Δροπόλεως είχαν ελάχιστη εκπάιδευση. Τα μοναδικά σχολέια στην περιοχή μας βρισκόταν εντός των Μονών και παρείχαν στους μαθητές μόνο τη στοιχειώδη εκπαίδευση (βασική γραφή και ανάγνωση).[3] Αργότερα κτίστηκαν με σκληρό αγώνα εκτός των Μοναστηριών.Για παράδειγμα, στη Δερβητσάνη της Κάτω Δροπόλεως για να κτιστεί το σχολείο, οι Τούρκοι ζήτησαν από τους κατοίκους να κτίζουν μόνο τη νύχτα και να φθάσουν τους τείχους τους μέχρι το επίπεδο των παραθύρων. Εάν όμως συνέβαινε το αντίθετο και οι μάστορες δούλευαν με το φως του ήλιου, θα αφαιρούνταν απ’ τους Δερβητσιώτες το δικαίωμα να ζητήσουν ξανά την ανέγερσή του και θα γκρέμιζαν ό,τι εργασία είχε γίνει μέχρις στιγμής. Τότε όλοι οργανώθηκαν και μέσα σε μια νύχτα έφτασαν τους τείχους μέχρι τα παράθυρα. Την άλλη μέρα οι Τούρκοι αντίκρισαν το σχολείο και έδωσαν την άδεια για να λειτουργήσει. Αυτή ήταν μια γενναία πράξη που δείχνει την ομοψυχία και τη δίψα των Ελλήνων για μόρφωση.

---

[1] ΣΗΜΕΡΑ ΛΕΓΕΤΑΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ. ΛΟΓΟ ΕΝΟΣ ΧΡΥΣΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΥΠΗΡΧΕ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ  ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ.

[2] ΜΕ ΤΟΝ ΟΡΟ ΕΘΝΙΚΑ ΧΩΡΙΑ ΕΝΝΟΟΥΣΑΝ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ.

[3] ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΓΝΩΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ . ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΜΕΣΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ.

ΓΙΑ ΝΑ ΥΠΑΡΞΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΓΝΩΣΗ ΓΡΑΦΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ . ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΜΕΣΟ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΦΕΡΕΙ.

πηγές - έρευνα - παραπομπέ: από το βιβλίο Νικολάου Κ. Παπαδόπουλου:"Η Δρόπολις της Βορεέου Ηπέιρου  κατά την Τουρκοκρατία" 1976